چگونه مودم و شبکه خانگی خود را ایمن تر کنیم؟

این روزها در اغلب منازل می توان یک دستگاه مودم مشاهده کرد که شاید فقط یک دستگاه برای اتصال به اینترنت باشد، اما مودم ها را باید مهم ترین گجت الکترونیکی خواند، چراکه این ابزار به تمام گجت های موجود در خانه متصل شده و دروازه ی ورود به اینترنت است، از این رو مودم های مورد استفاده در منازل را می توان بهترین گزینه برای نفوذ توسط هکرها خواند.

این روزها وجود مودم ADSL در بسیاری از منازل به امری عادی تبدیل شده است؛ اغلب کاربران مودم را به عنوان وسیله ای ساده که می توان تنها برای اتصال به اینترنت از آن استفاده کرد، می شناسند، اما مودم به منزله ی مهم ترین گجتی است که می تواند در یک مکان وجود داشته باشد، چراکه مودم دروازه ی ورود به اینترنت و همچنین وسیله ای است که گجت های مختلفی به آن وصل می شوند، از این رو یکی از بهترین کانال ها برای نفوذ توسط هکرها است.

بسیاری از کاربران در منازل و کسب و کارهای کوچکی که از اینترنت استفاده می کنند، مودم خود را با تنظیمات پیش فرض امنیتی استفاده می کنند که معمولا خطر نفوذ در سیستم آن ها را بیش از پیش افزایش می دهد. معمولا مودم ها نیز همچون بسیاری دیگر از گجت های موجود در دنیای فناوری از وجود روزنه های امنیتی زیادی رنج می برند که برای مثال می توان انواع باگ ها در فریمور، حساب های کاربری ثبت نشده برای نفوذ و بسیاری مشکلات دیگر اشاره کرد که هر یک می تواند به عنوان روزنه ای برای نفوذ افراد مورد استفاده قرار گیرد. هر چند بسیاری از این مشکلات توسط کاربران حل نمی شود، اما می توان تدابیری اندیشیده و تغییراتی در تنظیمات مودم ایجاد کرد تا هر هکری نتواند به سادگی در مودم و شبکه ی خانگی کاربران نفوذ کند.

از بکارگیری مودم های بی نام و نشان عرضه شده توسط ISP خودداری کنید

شماری از ISP ها مودم هایی را به کاربران عرضه می کنند که نام و نشانی ندارند. این مودم ها از نظر امنیتی در مقایسه با مودم هایی که در بازار موجود بوده و بصورت مستقیم توسط عرضه کننده ارائه می شوند، ضعیف تر هستند. معمولا این مودم ها از فریمورهای قدیمی تری استفاده می کنند که دارای روزنه های متعددی هستند، از این رو پیشنهاد می شود کاربران خود یک گزینه ی مناسب و معتبر را انتخاب کرده و خریداری کنند.

عوض کردن رمز عبور پیش فرض ورود به تنظیمات

تمام مودم های عرضه شده به بازار از یک رمز عبور پیش فرض برای ورود به تنظیمات بهره می برند که اغلب نیز تغییری در آن نداده و همچنان از آن استفاده می کنند؛ همین موضوع باعث شده تا رمز عبور پیش فرض دستمایه ی نفوذهای بسیاری از جانب هکرها باشد. پس از راه اندازی مودم، اولین کاری که باید کرد، عوض کردن رمز عبور پیش فرض برای ورود به تنظیمات است.

قطع دسترسی به تنظیمات مودم از طریق اینترنت

برای اغلب کاربران دسترسی تنظیمات مودم از طریق اینترنت و خارج از شبکه ی داخلی مودم غیرضروری و بدون استفاده است، از این رو یکی از اصلی ترین اقداماتی که باید انجام داد، قطع دسترسی به تنظیمات مودم از طریق اینترنت یا غیرفعال کردن Remote Management است. در صورتی که وجود چنین قابلیتی ضروری باشد، می توان با راه اندازی VPN یا (ٰVirtual Private Network) کانالی امن برای دسترسی به شبکه ی داخلی و همچنین تنظیمات مبتنی بر وب مودم ایجاد کرد.

محدود کردن IP های درون شبکه که می توانند به تنظیمات مودم دسترسی داشته باشند

در صورتی که مودم یا روتر شما چنین امکانی را داشته باشد، بهتر است دسترسی به تنظیمات مودم را از یک IP خاص فراهم کنید که توسط DHCP به گجت های متصل شده به مودم اختصاص داده نمی شود. برای مثال در زمان تنظیمات مودم خود، DHCP یا Dynamic Host Configuration Protocol را به گونه ای تنظیم کنید تا از رنج 192.168.1.10 تا 192.168.1.200 اقدام به اختصاص IP کند و برای دسترسی به تنظیمات مودم نیز تنها 192.168.10.5 قادربه دسترسی به مودم باشد. با توجه به اینکه IP مورد نظر به صورت خودکار به هیچ گجتی اختصاص داده نمی شود، از این رو باید برای دسترسی به تنظیمات مودم، بصورت دستی IP را وارد کرد که عدم اطلاع از آن امکان نفوذ به تنظیمات را برای هر کسی که می خواهد به سیستم نفوذ کند، غیرممکن می کند.

دسترسی HTTPS به مودم را در صورت امکان فعال کرده و در زمان اتمام کار، حتما لاگ اوت کنید

در زمان استفاده از مرورگر برای ورود به تنظیمات مودم بهتر است از حالت incognito یا private برای تغییر در تنظیمات استفاده کنید تا ردپایی را در مرورگر خود نظیر کوکی باقی نگذارید. همچنین تا حد امکان سعی کنید تا نام کاربری و رمزعبور تنظیمات مودم را نیز ذخیره نکنید.

آدرس IP دسترسی به تنظیمات مودم را تغییر دهید

تمام مودم های موجود در بازار دارای آدرسی پیش فرض برای ورود به بخش تنظیمات هستند که معمولا آدرس 192.168.1.1 می شود. برای بهبود امنیت می توان در زمان تنظیمات، آدرس پیش فرض دسترسی به تنظیمات مودم را نیز تغییر داد.

از یک رمزعبور پیچیده برای وای-فای و بهترین پروتکل ممکن استفاده کنید

WPA2 یا Wi-Fi Protected Access II بهترین پروتکل انتخابی در برابر WPA و WEP است که تاکنون بارها شاهد نفوذ هکرها در مودم هایی بوده ایم که از این پروتکل ها استفاده می کنند. در صورتی که مودم شما این امکان را دارد تا شبکه ی وای-فای موسوم به Guest ایجاد کنید، پس حتما از این گزینه استفاده کنید. ضمنا شبکه ی مخصوص مهمان ها نیز باید با یک رمزعبور و پروتکل WPA2 محافظت شود. این کار بدین منظور انجام می شود تا افرادی غیر از شما از این کانال به شبکه ی شما متصل شوند تا در صورت وجود بدافزار در گجت هایشان، نتوانند در شبکه ی شما تغییری ایجاد کنند.

قابلیت WPS را غیرفعال کنید

WPS را باید یکی از قابلیت هایی خواند که به ندرت مورد استفاده قرار می گیرد. WPS از طریق کلید فیزیکی تعبیه شده در پشت یا زیر مودم یا از طریق عبارتی که زیر مودم نوشته شده، امکان برقراری ارتباط با انواع گجت ها را بدون نیاز به وارد کردن رمز عبور فراهم می کند. WPS را باید یکی از شناخته شده ترین و معروف ترین نقاط ضعفی خواند که در سال های اخیر بسیاری از مودم ها با آن دست به گریبان بوده و از این رو باعث هک شدن وای-فای شماری از کاربران شده اند. برای اینکه خیالمان از بابت این موضوع راحت باشد بهتر است در صورتی که از WPS پشتیبانی می شود، این قابلیت غیرفعال باشد.

دسترسی به سرویس های مودم را از طریق اینترنت محدود کنید

روی مودم ها و روترها سرویس هایی وجود دارند که شاید هیچ وقت از آن ها استفاده نکنید. برای مثال می توان به Telnet، UPnP (Universal Plug and Play)، SSH (Secure Shell) و HNAP (Home Network Administration Protocol) اشاره کرد که بهتر است دسترسی آن ها از طریق اینترنت قطع شود. با استفاده از سرویس هایی نظیر Shield Up می توانید با اطلاع از IP مودم پورت های باز مودم خود را مورد بررسی قرار داده و حتی سرویس UOnP مودم خود را بصورت جداگانه اسکن کنید.

فریمور مودم خود را بروز نگه دارید

شماری از مودم ها امکان بروزرسانی خودکار فریمور را در اختیار کاربران قرار می دهند، حال آنکه شماری از مودم ها این قابلیت را بصورت چک کردن دستی برای کاربران امکان پذیر می کنند. در صورتی که مودم شما هیچ یک از قابلیت های اشاره شده را نداشت، می توانید بصورت دستی در سایت تولیدکننده ی مودم خود با استفاده از نام و مدل مودم، به جستجوی فریمور دستگاه خود بپردازید.

در صورتی که علاقه دارید تا شرایط ویژه تر و تنظیمات تخصصی تری را برای بالا بردن امنیت در مودم یا روتر خود به کار برید، می توانید مواردی را که در ادامه اشاره می کنیم نیز مورد توجه قرار دهید.

تقسیم بندی شبکه یا VLAN بندی

شماری از روترهای عرضه شده به بازار این قابلیت را در اختیار کاربران قرار می دهند تا VLAN (Virtual Local area networls) مختلفی را در شبکه ی داخلی تعریف کنند. با استفاده از VLAN می توانید گروه کاربران یا گجت های خاصی را مقرر به استفاده از یک شبکه ی خاص کنید. برای مثال با توجه به اینکه گجت های مرتبط با اینترنت اشیا هنوز در اول راه بوده و باگ های زیادی دارند، از این رو می توانید VLAN خاصی را برای ارتباط این گجت ها اختصاص دهید. همچنین امکان استفاده از این قابلیت در جهت اختصاص یک شبکه ی خاص برای ارتباط گوشی های هوشمند نیز وجود دارد. با توجه به اینکه بسیاری از گجت های اینترنت اشیا قابلیت کنترل از طریق گوشی هوشمند را نیز دارند، با استفاده از VLAN بندی این ارتباط از طریق شبکه ی داخلی برقرار نشده و از طریق اینترنت ارتباط برقرار می شود.

مک فیلتر یا دسترسی با استفاده از آدرس فیزیکی

اغلب مودم های موجود در بازار از این ویژگی پشتیبانی می کنند. با استفاده از قابلیت مک فیلتر تنها گجت هایی می توانند پس از وارد کردن رمز عبور وایرلس از اینترنت استفاده کنند که آدرس فیزیکی کارت شبکه ی گجت آن ها در لیست قسمت مک فیلتر مودم ثبت شده باشد، از این رو در صورتی که رمز عبور شبکه ی بی سیم نیز هک شده باشد، هیچ گجتی قادر به استفاده از اینترنت و اتصال به مودم نخواهد بود.

استفاده از پورت فورواردینگ همراه با فیلتر IP

در صورتی که سرویس هایی روی رایانه هایی دارید که باید از اینترنت به آن ها دسترسی داشته باشید، باید از پورت فورواردینگ استفاده کنید. بسیاری از نرم افزار ها سعی می کنند تا پورت هایی را با استفاده از UPnP در روتر بصورت خودکار ایجاد کنند که این روش همیشه امن نیست. در صورتی که UPnP روی مودم غیرفعال باشد، باید رول های مورد نظر را بصورت دستی در روتر وارد کرد. برای این کار باید IP منبع را به پورتی اختصاص داد تا از طریق آن بتوان به یک سرویس درون شبکه دسترسی پیدا کرد. برای مثال در صورتی که می خواهید به FTP Server کامپیوتر خود در منزل دسترسی داشته باشید، می توانید یک رول برای Port Forwarding در روتر برای پورت 21 ایجاد کنید و اجازه ی دسترسی را فقط برای IPهای محل کار خود صادر کنید.

بررسی انواع مودم های موجود در بازار

استفاده از فریمورهای شخصی شده به جای فریمورهای استاندارد کارخانه ای

علاوه بر فریمورهایی که کمپانی های تولیدکننده ی گوشی های هوشمند بصورت پیش فرض منتشر می کنند، می توان از فریمورهای شخصی سازی شده ای نیز استفاده کرد که مبتنی بر لینوکس هستند. از جمله ی این فریمورها می توان OpenWRT، DD-WRT و Asuswrt-Merlin اشاره کرد که جزو محبوب ترین فریمورهای شخصی سازی شده برای مودم ها و روترها هستند. این فریمورها معمولا قابلیت های بیشتری را در اختیار کاربران قرار می دهند، همچنین توسعه دهندگان این فریمورها روزنه های امنیتی را با سرعت بیشتری رفع کرده و از این رو مشکلات سیستم خیلی سریع تر حل می شود. با توجه به اینکه بیشتر علاقمندان به سراغ چنین فریمورهایی می روند، از این رو به دلیل محدود بودن استفاده از این فریمورها، شانس انجام حملات برعلیه کاربرانی که از این فریمورها روی مودم های خود استفاده می کنند نیز کمتر است. البته باید به این نکته توجه داشت که استفاده از فریمورهای شخصی شده نیازمند داشتن اطلاعات فنی است تا بتوان به درستی اقدام به لود و نصب فریمور کرد.