نوشیدن هشت لیوان آب در روز لزوما مفید نیست

بر خلاف توصیه‌ی رایج، شاید نوشیدن هشت لیوان آب در روز تحت هر شرایطی و بر خلاف نیاز بدن، خیلی هم مفید نباشد.

در نتیجه‌ی یک تحقیق جدید که با همکاری چندین پژوهشکده و با هدایت دانشگاه موناش انجام شده، دانشمندان برای اولین بار مکانیزمی را شناسایی کرده‌اند که گفته می‌شود، میزان دریافت آب در بدن انسان را تنظیم می‌کند. مکانیزم یاد شده از دریافت بیش از حد آب در بدن که می‌تواند به مسمویت و حتی مرگ منجر شود، جلوگیری میکند. تحقیق اخیر در واقع به نوعی، ایده‌ی محبوب نوشیدن هشت لیوان آب در روز را به چالش می‌کشد.

 یافته‌های این پژوهش نشان دادند، هنگامی که آب زیادی در بدن مصرف شده باشد، مغز یک مکانیزم بازدارنده از دریافت مواد غذایی را فعال می‌کند تا حجم آب بدن در میزان مناسبی باقی بماند. دانشیار مایکل فارل (Michael Farrell) از موسسه‌ی تحقیقات زیست پزشکی دانشگاه موناش روی تحقیق دانشجوی دکترا پاسکال ساکر(Pascal Saker) از دانشگاه ملبورن نظارت دارد. این تحقیق با همکاری چندین موسسه از ملبورن انجام شده است. آقای فارل در این باره می‌گوید:

احتمالا کار درست این است که ما کاری را که بدنمان از ما می‌خواهد، انجام دهیم؛ یعنی وقتی آب بنوشیم که تشنه شدیم، نه اینکه این کار را بر اساس یک برنامه‌ی از پیش طرح شده انجام دهیم.
در این تحقیق محققان از شرکت‌کنندگان خواستند تا در دو شرایط مختلف آب بنوشند و میزان تلاشی را که برای نوشیدن آب (قورت دادن) می‌کنند، گزارش کنند. یک بار بعد از ورزش و زمانی که واقعا تشنه بودند و یکبار هم بعد از اینکه تشنگی آنها برطرف شده بود و بیش از حد نیازشان آب می‌نوشیدند.

نتایج نشان داد که شرکت کنندگان باید در حالت دوم، تا میزان سه برابر تلاش بیشتری کنند تا بتوانند آب را به خوبی دریافت کنند. فارل می‌گوید:

ما اینجا برای اولین بار مشاهده کردیم که برای نوشیدن آب بیش از حد نیاز، باید تلاش شود تا بر نوعی عامل بازدارنده از خوردن آب غلبه شود. این امر با نظریه‌ی ما پیرامون اینکه با نوشیدن آب کافی در بدن، در برابر دریافت آب اضافی از سوی بدن یک بازدارندگی ایجاد می‌شود، سازگاری دارد.
فارل که در دپارتمان علوم رادیولوژی دانشگاه موناش نیز مشغول به فعالیت است از روش FMRI  برای تعیین میزان فعالیت مغزی درست در لحظه‌ی قبل از بلع استفاده کرده است. روش فوق نوعی روش تصویربرداری از مغز است که در آن تصاویر پی در پی از مغز انسان در حال استراحت و همچنین در  حین فعالیت گرفته می‌شود و تفاوت‌های آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد.
 این روش نشان داد که سمت راست  قسمت جلویی مغز هنگام دریافت آب اضافی فعالیت بیشتری دارد به این معنی که قشر پیشانی مغز برای غلبه بر نوعی مانع که از دریافت اضافی جلوگیری می‌کند، شروع به فعالیت کرده است. آقای فارل می‌گوید:
مواردی بوده که ورزشکاران ماراتن قبل از شروع مسابقه به مقدار زیادی آب نوشیده‌اند و در شرایط خاصی این کار منجر به مرگ آنها شده است. این اتفاق به خاطر پیروی کورکورانه  از توصیه‌هایی بوده که به آنها گفته شده تا قبل از مسابقه آب زیادی بنوشند.
مصرف زیاد آب می‌تواند بدن را در خطر مسمومیت آب یا Hyponatremia  قرار دهد. در این حالت میزان  حیاتی سدیم در خون به طور غیر معمولی کاهش می‌یابد و علایم بالقوه‌ای مانند سستی و حالت تهوع و تنشنج و حتی کما ایجاد می‌شود. او به افراد سالخورده توصیه می‌کند که به میزان دریافتی آب دقت کنند و بیشتر یا کمتر از میزانی که بدنشان به آن نیاز دارد، آب ننوشند.