با لوزالمعده‌ مصنوعی آشنا شوید

محققان در تلاش هستند با ساخت سیستمی مشابه لوزالمعده‌، تحول قابل توجهی در زندگی بیماران دیابتی ایجاد کنند.

بیماران دیابت نوع یک که بدن آن‌ها هورمون انسولین را در حد مناسب تولید نمی‌کند، باید مراقب سطح قند موجود در خون خود باشند. قند خون بالای مزمن که ناشی از انسولین خیلی کم است، می‌تواند به اعصاب و دیگر بافت‌های بدن آسیب برساند و حتی در سطوح شدیدتر به مرگ منجر شود. روند فعلی کار در مراقبت از این بیماران به این گونه است که با قرار دادن یک سنسور در زیر پوست آن‌ها، مقدار قند خون به‌طور مداوم اندازه‌گیری می‌شود. ضمن این‌که یک ابزار پوشیدنی به نام پمپ انسولین، دزهای مختلف انسولین را در داخل خون با روش آزمون و خطا آزاد می‌کند. چرا که سنسور و پمپ نمی‌توانند با یکدیگر ارتباط مستقیم برقرار کنند.

محققان همواره در تلاش بوده‌اند با یکپارچه‌سازی و خودکار کردن مراحل، روند کار را برای بیماران ساده‌تر کنند. نتیجه‌ی ‌نهایی تلاش آن‌ها، ساخت یک لوزالمعده‌ی مصنوعی است که مقدار انسولین مورد نیاز بدن را در زمان مناسب به خون وارد می‌کند. کلی دانکلینگ ریلی، پرستار و مدرس دیابت در این خصوص می‌گوید:

لوزالمعده‌ی مصنوعی این امکان را برای بیماران فراهم می‌کند که تا درمان نهایی، زندگی‌شان به حالت طبیعی سپری شود. در طول ۲۴ سال سروکار داشتن با بیماران دیابتی، اولین باری است که می‌بینم مشکل افت قند خون ناگهانی در وضعیت آن‌ها دیده نمی‌شود.

بیش از یک دهه است که در توسعه‌ی لوزالمعده‌ی مصنوعی، چندین پروژه‌ی دیگر هم قبل از دسترسی برای عموم، به مراحل نهایی رسیده‌اند:

1. در ماه ژوئن، یک سازنده‌ی تجهیزات پزشکی برنامه‌ای بر اساس «هیبرید حلقه بسته» طراحی کرد که طی آن، پمپ انسولین به همراه نمایشگر، قند خون را به‌صورت پیوسته با تنظیم میزان انسولین، کنترل می‌کردند. ضمن این‌که در این روش، بیماران باز هم نیاز به مصرف انسولین در وعده‌های غذایی خود دارند. طی یک بررسی که با همکاری ۱۲۴ بیمار دیابتی صورت گرفت، نتایج نشان داد این سیستم عملکرد امن و قابل اعتمادی دارد.
2. آزمایش بالینی دیگری که در این خصوص صورت گرفته، با همکاری ۲۴۰ بیمار دیابتی در سراسر ایالات متحده و اروپا انجام شده است. این تیم که توسط محققان دانشگاه‌های ویرجینیا و هاروارد اداره می‌شود، سیستمی طراحی کرده است که متشکل از نمایشگر مداوم قند خون، پمپ انسولین و گوشی‌ هوشمند است. در اینجا گوشی هوشمند، متکی بر یک الگوریتم تجزیه و تحلیل قند خون است و با توجه به داده‌های دریافتی از آن، دستور آزادسازی انسولین به پمپ می‌دهد. قرار است دو الگوریتم مختلف در این سیستم بررسی شود.
3. شرکت «بتا بیونیک» هم در حال کار روی دستگاهی است که هر دو عامل انسولین و گلوکاگون (هورمونی که قند خون را افزایش می‌دهد) را کنترل می‌کند. با داده‌های دریافت شده از نمایشگر قند خون، الگوریتم تشخیص می‌دهد که اقدام به آزادسازی کدام هورمون کند. ادوارد دامیانو، مدیرعامل این شرکت در خصوص این سیستم می‌گوید: « استفاده از هر دو هورمون انسولین و گلوکاگون اجازه می‌دهد کنترل دقیق‌تری بر شرایط بیمار صورت گیرد.» او امیدوار است که این آزمایش‌های بالینی تا اواسط سال ۲۰۱۷ آغاز به کار کنند. ضمن این‌که نسخه‌ی انسولینی این سیستم می‌تواند تا اوایل سال ۲۰۱۸ تأییدیه‌های لازم را دریافت کند.